Park i pałac w Iłowej. Sztuka orientu na śląskiej ziemi

W roku 1000 Bolesław Chrobry udał się na zachodnie rubieże swego państwa, aby w okolicach Iłowej powitać swojego gościa Ottona III i razem z nim udać się na zjazd do Gniezna. Jednak współcześnie Iłowa najczęściej kojarzona jest z zespołem pałacowo-parkowym, w którym na początku XX wieku powstał pierwszy ogród japoński w Europie, a inspirowany kulturą chińską Mostek Miłości powstał bynajmniej nie z zakochania, a... z powodu sąsiedzkiego konfliktu. Poznajcie niezwykłe zabytki Iłowej.

Renesansowy pałac w Iłowej został zbudowany w miejscu dawnego zamku w 1626 roku przez Christopha von Schellendorfa. W 1902 roku właścicielem włości został ambasador cesarskich Niemiec na dworze Cesarza Japonii, hrabia Friedrich Maksymilian von Hochberg, który był szwagrem słynnej księżnej Daisy z Książa. Przyczynił się on do rozbudowy pałacu inspirowanej swoimi podróżami do Japonii i Azji. Obecnie w rezydencji znajduje się siedziba Zespołu Szkół Ponadpodstawowych. Pałac otoczony jest parkiem o powierzchni 12,5 hektarów.

Na początku XX wieku hrabia Hochberg założył pierwszy w Europie ogród japoński. Mężczyzna dzięki swoim podróżom stał się pasjonatem sztuki orientu i sztuki ogrodowej. Do dziś zachowały się układ ścieżek, kanałów, sztuczne jeziorko i wyspy. To właśnie ogród w Iłowej stał się inspiracją dla ogrodu japońskiego we Wrocławiu.

Po zachodniej stronie pałacu znajduje się unikalny na skalę kraju ogród chiński. Rozpoczyna się basenem z fontanną, a kończy mostkiem z chińską pagodą. Ogród ciągnie się przez cały park i stanowi jego główną oś. Jego unikalnym elementem są dwa ceglane mury z otworami zwanymi bramami księżyca. W ogrodzie rosły dalie, cisy i rośliny zielonolistne. 

Konstrukcja wieńcząca ogród chiński zwana jest Mostkiem Miłości, jednak biorąc pod uwagę historię jej powstania, nazwa ta brzmi mocno ironicznie. Budowla nie została zainspirowana tylko miłością do kultury dalekowschodniej, ale sąsiedzkim konfliktem między hrabią Hochbergiem a Hansem Winklerem - właścicielem terenu ulicy Ogrodowej. Hochberg zbudował więc mostek, aby móc swobodnie dostać się do swoich włości po drugiej stronie drogi. 

Niezwykły park i pałac w Iłowej mimo upływu lat zachwyca swoją unikalnością oraz interesującą historią. Doskonały stan zachowania oryginalnego układu sprawia, że jest to jeden z ciekawszych, choć raczej mało popularnych, zabytków województwa lubuskiego.

Pałac w Pątnowie. Grecja na Dolnym Śląsku

Wieś Pątnów, położona na między Legnicą a Chojnowem, skrywa jeden z wielu pałaców Dolnego Śląska. Choć klasycystyczna rezydencja od lat obraca się w ruinę, to wyłaniający się z zarośli portyk kolumnowy robi piorunujące wrażenie.

Pątnowski pałac powstał w XVIII wieku dla Ernsta Wolfganga von Rothkircha und Tracha. Wzniesiono go w stylu klasycystycznym, a inspiracją była architektura starożytnej Grecji. W przeszłości wyróżniały go wysokie okna oraz potężna, dwukondygnacyjna sala balowa. W jej ścianach znajdowały się wnęki, które prawdopodobnie wypełniały rzeźby. Sala wypełniała całe prawe skrzydło.

Do dziś zachował się charakterystyczny portyk kolumnowy z sześcioma kolumnami jońskimi. Dawniej uzupełniały go taras oraz wysokie schody. Z kolei przed pałacem znajdował się parter ogrodowy z okrągłą fontanną, który w późniejszym okresie zastąpiono polaną. Rezydencję otaczają pozostałości angielskiego parku, w którym rosną drzewa liczące nawet 180 lat.

Został podpalony podczas działań wojennych, a jego pozostałości splądrowano i rozkradziono. Od tego czasu stan ruiny tylko się pogarsza. Mimo tego zapomniany pałac wciąż potrafi zachwycić.

Ziębice - miasto o wielu twarzach

Ziębice na przestrzeni wieków zmieniały przynależność państwową, rozwijały się jako ośrodek handlowy, rzemieślniczy, a także zasłynęły z piwowarstwa. Do dziś zachowało się historyczne centrum miasta z średniowiecznym układem ulic. Z kolei o piastowskim rodowodzie miasta przypomina potężny orzeł na wzgórzu, będący największą rzeźbą ceramiczną w Europie.

Dolnośląskie miasto Ziębice powstało przed 1234 rokiem, prawa miejskie uzyskało między 1243 a 1250 r. Jego początki mają korzenie piastowskie: lokacji dokonał książę wrocławski Henryk III Biały, a pod koniec XIII w. książę świdnicko-jaworski, Bolko I Surowy, wzniósł zamek, który później stał się rezydencją książąt ziębickich. Ziębice w średniowieczu słynęły jako ośrodek handlowy i rzemieślniczy specjalizujący się w tkactwie, piwowarstwie i bednarstwie. Ziębice na przestrzeni wieków tworzyły tygiel kulturowy i narodowościowy. W latach 1336-1806 stanowiło część Rzeszy Niemieckiej, władane było przez czeskich Podiebradów. niemieckich Habsburgów, a nawet słoweńskich Auerspergów. Po wojnach śląskich miasto zostało przyłączone do Królestwa Prus, a po 1945 r. stało się częścią Polski. 

Odwiedziliśmy Ziębice latem ubiegłego roku i podczas krótkiego spaceru udało nam się zobaczyć:

Rynek z ratuszem

Choć pierwszy ratusz na ziębickim rynku powstał już w XIV wieku, to obecna budowla jest dużo młodsza. Pierwotny budynek ratusza uległ gruntownej przebudowie w latach 1887-1890. Zachowała się z niego jedynie wieża z rzeźbionymi fragmentami z 1561 r. W budynku ratusza znajduje się Muzeum Domu Śląskiego.

Brama Paczkowska

Brama miejska w obecnej postaci pochodzi z 1491 r. Zbudowana jest z kamienia, posiada dwie kondygnacje, a zwieńczona jest stożkowatym, ceglanym hełmem, zakończonym kamiennym lwem czeskim.

Pomnik Zwycięstwa

Figura orła jest największym pomnikiem ceramicznym w Europie; ma wymiary 8 x 10 metrów. Została w całości wykonana w Ziębicach. Odsłonięto ją w 1971 roku na tysiąclecie państwa polskiego oraz dla upamiętnienia "powrotu ziem zachodnich do Polski".

Zamek Wodny

Gdy na początku XX wieku w Ziębicach powstała sieć wodociągowa, konieczna stała się budowa wieży ciśnień. Umieszczono ją na jednym z parkowych wzgórz i zadbano, aby stała się ozdobą ziębickiego parku. Służyła w swojej pierwotnej formie aż do 2001 roku. 

Dawny kościół ewangelicki

W latach 1796-1797 wzniesiono w miejscu pałacu książęcego kościół ewangelicki, którego forma nie zmieniła się do dziś. Obecnie w budynku mieści się sala gimnastyczna.

Bazylika mniejsza św. Jerzego

Świątynia powstała w miejscu wcześniejszego kościoła romańskiego. Portal fasady pochodzi z II połowy XIII wieku; kaplica Mariacka powstała w latach 1420-23 na zlecenie księcia Jana Ziębickiego, a wolnostojącą wieżę wzniesiono w XV stuleciu. 

Budynek szkoły parafialnej

W tym budynku z 1565 roku mieściła się do 1881 r. najstarsza szkoła parafialna w Ziębicach. Sgraffita powstały w 1925 roku i ukazują najważniejsze wydarzenia w historii miasta oraz jego patronów. 

Budynek dawnego browaru

Historia browaru sięga 1823 roku; początkowo działał jako browar miejski, a od końca XIX wieku - przemysłowy. Od 1910 roku jego dzierżawcą, a później właścicielem był Ernst Kirchner. Po wojnie wznowił produkcję i działał do 1997 roku. 

Udało mi się zachęcić Was do odwiedzenia Ziębic?