Zamek w Niepołomicach, znany jako „mały Wawel”, był świadkiem wielu kluczowych wydarzeń w historii Polski. To tutaj, po zwycięstwie pod Grunwaldem, Władysław Jagiełło odpoczywał w Puszczy Niepołomickiej, a następnie wrócił na Wawel z chorągwiami krzyżackimi. Zamek był również lubianym miejscem wypadowym dla królewskich polowań,ale nie tylko. W 1646 roku odbyło się tu wesele króla Władysława IV Wazy, podczas którego wystawiono nieznaną wcześniej w Polsce operę. Zobacz, jakie jeszcze historie skrywa to niesamowite miejsce...
Zamek Królewski w Niepołomicach został wzniesiony w pierwszej połowie XIV wieku, w latach 1340-1349, z inicjatywy Kazimierza Wielkiego. Jako królewska rezydencja pełnił funkcje obronne i myśliwskie, stanowiąc jednocześnie punkt wypadowy do polowań w pobliskiej Puszczy Niepołomickiej. Gotycka budowla była znacznie różna od obecnego zamku – zamek składał się z zespołu budynków, które otaczały wewnętrzny dziedziniec, a w jego północnych narożnikach znajdowały się dwie obronne wieże. Pobyty władcy w Niepołomicach były częste, a sam Kazimierz Wielki odwiedzał zamek aż osiem razy.
W okresie panowania Jagiellonów zamek w Niepołomicach zyskał na znaczeniu, szczególnie w czasach Władysława II Jagiełły, który traktował go jako swoją drugą rezydencję po Wawelu. Niepołomice zyskały wtedy miano „drugiej stolicy Polski”, a sam zamek stał się centrum królewskiego życia dworskiego. Jagiełło, który spędzał w tym miejscu dużo czasu, organizował tu zjazdy koronne, sądy nadworne, a także wydawał akty prawne. Król brał również udział w licznych polowaniach w Puszczy Niepołomickiej, które były ważnym elementem życia dworskiego. Jego żona, Jadwiga Andegaweńska, również pasjonowała się polowaniami, szczególnie z sokołem. Pod jego rządami w Puszczy powstały dworek myśliwski w Poszynie, psiarnie, sokolarnie i zwierzyniec.
Zamek w Niepołomicach zyskał na popularności, gdyż w 1420 roku Władysław Jagiełło ogłosił ustawę łowiecką, która wprowadzała okresy ochronne dla zwierzyny. Łowiectwo w czasach Jagiellonów stało się szczególnie ważne, zarówno jako forma wypoczynku, jak i sposób zaopatrzenia królewskich spiżarni i wojska. Zamek gościł również liczne delegacje i zjazdy, a w Puszczy odbywały się wielkie łowy, które miały na celu zgromadzenie zapasów na potrzeby wojskowe. W 1409 roku przed bitwą pod Grunwaldem w Puszczy Niepołomickiej zorganizowano potężne polowanie, które miało na celu zebranie żywności dla wojska. Według Jana Długosza to właśnie tam, po bitwie, Jagiełło odpoczywał, a potem udał się na Wawel z wygranymi chorągwiami krzyżackimi.
W XVI wieku, za panowania Zygmunta Starego, zamek przeszedł gruntowną przebudowę w stylu renesansowym. Zreorganizowano wnętrza zamku, a jego dziedziniec zyskał symetryczny kształt, wokół którego powstały arkady z krużgankami. Zamek stał się wówczas ważną rezydencją królewską, w której często gościli król Zygmunt Stary oraz jego żona, Bona Sforza. Dzięki królowej powstały również ogrody w stylu włoskim, które stanowiły ozdobę zamku. Po pożarze, który wybuchł w połowie XVI wieku, zamek został odbudowany przez Zygmunta Augusta, a prace nadzorował architekt Santi Gucci. Zamek, który po tej przebudowie zaczął być nazywany „małym Wawelem”, stał się świadkiem wielu wydarzeń dworskich i królewskich.
Po XVII wieku, w okresie panowania Zygmunta III Wazy, zamek w Niepołomicach stopniowo tracił na znaczeniu, zwłaszcza po przeniesieniu stolicy z Krakowa do Warszawy. Królowie nadal przyjeżdżali do Niepołomic na polowania, lecz już rzadziej. W 1646 roku odbyły się tu uroczystości weselne króla Władysława IV Wazy, połączone z łowami i wystawieniem opery – nowej formy spektaklu w Polsce. Zamek był wówczas w rękach starostów, a rodzina Lubomirskich, która zarządzała zamkiem, dokonała wielu zmian w wystroju zamku, w tym przebudowy krużganków.
Początek XVIII wieku to czas wielkich zniszczeń w Polsce, kiedy to zamek w Niepołomicach został splądrowany przez wojska szwedzkie w czasie potopu szwedzkiego. Zamek został ograbiony, a większość jego wyposażenia, w tym meble, obrazy i trofea myśliwskie, została zniszczona lub wywieziona. Po rozbiorach Polski w XVIII wieku Niepołomice znalazły się pod panowaniem austriackim, a zamek stracił na znaczeniu. W XIX wieku obiekt był wielokrotnie przebudowywany, a po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku pełnił funkcje publiczne, m.in. jako... porodówka.
Dopiero po 1986 roku, kiedy zamek został wpisany do rejestru zabytków, rozpoczęto prace nad jego renowacją. Zamek przeszedł gruntowną rewitalizację, która trwała ponad 15 lat. Dziś zamek pełni funkcję Centrum Konferencyjnego z zapleczem hotelowym i restauracją, a także muzeum, które przyciąga turystów zainteresowanych historią, sztuką i przyrodą. Odrestaurowane wnętrza i otoczenie zamku stanowią wyjątkowe połączenie przeszłości z teraźniejszością, oferując niepowtarzalne miejsce do organizowania wydarzeń i spotkań. Zamek w Niepołomicach jest nie tylko świadkiem ważnych wydarzeń historycznych, ale także jednym z najlepiej zachowanych przykładów polskiego dziedzictwa architektonicznego.
Podoba Ci się moja twórczość?
Będzie mi miło, jak postawisz mi wirtualną kawę, która doda mi energii do działania :-)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz