Katedra Wawelska - królewskie groby, krypty i największy dzwon w Polsce

Tak jak wszystkie drogi prowadzą do Rzymu, tak niemal wszystkie wątki historii Polski prowadzą do Krakowa. Serce miasta - Wawel - było nie tylko miejscem życia królów, ale też duchowym centrum kraju. To właśnie tu, w Katedrze Wawelskiej, Dzwon Zygmunt obwieszczał najważniejsze wydarzenia dla naszego narodu.To tu na wieczny spoczynek złożono ciała królów, królowych, narodowych bohaterów i wieszczów. To tu podziwiać możemy najwspanialszą reprezentację sztuki sakralnej. Wejście do katedry jest jak zanurzenie się w wartkich wodach dziejów, naszego dziedzictwa i tożsamości. 

Pierwsza świątynia na Wzgórzu Wawelskim powstała już w czasach pierwszych Piastów, około X wieku. Drewniana budowla ustąpiła miejsca murowanej katedrze w XI wieku, której fundatorem był najprawdopodobniej król Bolesław Chrobry. Po jej zniszczeniu w wyniku pożarów i najazdów powstała druga katedra, konsekrowana w XII wieku. Współczesna wersja świątyni pochodzi z XIV wieku i została wzniesiona za panowania Kazimierza Wielkiego.

Katedra na Wawelu była miejscem koronacji królów Polski, począwszy od Władysława Łokietka w 1320 roku, aż po ostatnią koronację w XVIII wieku. Jest to także miejsce wiecznego spoczynku większości królów polskich i ich rodzin. Przy głównej nawie umieszczono rzeźbione sarkofagi Władysława Jagiełły oraz Władysława Warneńczyka, a wokół ołtarza i prezbiterium umieszczono groby Władysława Łokietka, królowej Jadwigi oraz Kazimierza Wielkiego. 

 

Podczas zwiedzania trasa kieruje nas schodami w dół. Znajdujemy się w kryptach, w których spoczywają polscy królowie, książęta, wodzowie oraz wybitne postacie historyczne. Panuje tu półmrok, a chłodne kamienne ściany przypominają o dostojności i powadze tego miejsca. Wiele sarkofagów jest bogato zdobionych, co świadczy o wielkim szacunku, jakim darzono pochowanych tu ludzi.W kryptach znajdują się groby m.in. królów Jana III Sobieskiego, Stefana Batorego, Zygmunta III Wazy;  bohaterów narodowych Tadeusza Kościuszki, marszałka Józefa Piłsudskiego czy wieszczów Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego.

Wśród najcenniejszych zabytków katedry znajduje się słynna Złota Kaplica, będąca miejscem spoczynku św. Stanisława, jednego z głównych patronów Polski. Ważnym elementem świątyni jest także Dzwon Zygmunt, fundowany przez Zygmunta I Starego, który do 1999 był największym dzwonem w naszym kraju. W katedrze można podziwiać również cenne ołtarze, a także liczne kaplice ufundowane przez polskich monarchów i szlachtę.

Dziś Katedra na Wawelu jest nie tylko miejscem kultu religijnego, ale także ważnym punktem na mapie turystycznej Krakowa. Co roku odwiedzają ją tysiące pielgrzymów i turystów, by podziwiać jej piękno oraz oddać hołd wielkim postaciom polskiej historii. Jej odwiedzenie było dla mnie niezapomnianym przeżyciem, które pozwoliło mi odnaleźć w sobie dumę z burzliwej historii naszego kraju.

Wawel - najważniejszy zamek Polski

Potężny zamek wniesiony na wzgórzu nad Wisłą przez wieki był domem królów, królowych i ich świty. To tu, w sercu Krakowa, rozwijała się polska monarchia, a Wawel był nie tylko ośrodkiem władzy świeckiej, ale i religijnej. Każdy z nas zwiedzał to miejsce podczas szkolnej wycieczki, ale czy będąc młodym człowiekiem można zrozumieć wagę narodowego dziedzictwa? Każdy kąt, mebel, każda cegła przesiąknięta jest historią. Na Wawelu postacie znane z podręczników historii ożywają i prowadzą nas tam, gdzie wciąż słychać odgłos królewskich kroków, zamkowe rozmowy i dźwięki przygotowań do wojny, do uczty, do koronacji... To podróż nie tylko przez wieki, ale i wgłąb własnej tożsamości kulturowej.

Jedenastowieczne wzgórze wawelskie niczym nie przypominało tego, które znamy współcześnie. To w XI wieku powstały dwa serca zasilające raczkujące państwo polskie - romańska rezydencja - palatinum - oraz katedra dla utworzonego w 1000 roku biskupstwa krakowskiego. Historia sięga jednak jeszcze dalej - pierwsze odnalezione szczątki po budowlach drewnianych pochodzą z IX wieku, a kamienne – z przełomu X i XI wieku. Jedną z nich była Rotunda św. św. Feliksa i Adaukta, której relikty zobaczyć można na niezwykłej wystawie Wawel Podziemny. Lapidarium.

Zamek Królewski na Wawelu był siedzibą polskich władców w okresie największej świetności naszego państwa. Za rządów Kazimierza Odnowiciela, w związku ze zniszczeniem Gniezna w 1038 przez najazd księcia czeskiego Brzetysława I, stolicę przeniesiono do Krakowa. W kolejnych wiekach Wawel zmieniał się w imponującą fortecę, a zamek rósł w siłę. W 1333 roku, za panowania Kazimierza Wielkiego, warownia została gruntownie przebudowana. To za jego rządów powstały mury obronne, wieże i liczne budynki rezydencjalne, a Wawel stał się miejscem, które nie tylko chroniło władców, ale i świadczyło o potędze monarchii. Król Kazimierz, będący jednym z najwybitniejszych władców Polski, zlecił także budowę gotyckiego pałacu, który przez wieki pozostawał centrum życia królewskiego. Jego panowanie, a także czas władania pierwszych Jagiellonów, to również złoty okres dla sztuki i nauki, podczas którego Wawel stał się ośrodkiem kulturalnym, przyciągając artystów i uczonych z całej Europy.

Po śmierci króla Jana Olbrachta, podupadły średniowieczny zamek postanowiono przebudować. Inicjatorem tego przedsięwzięcia był król Aleksander Jagiellończyk. Zatrudnił włoskiego architekta Franciszka Florentczyka, który zainicjował renesansową transformację. Na Wawelu powstały nowe skrzydła pałacowe, a zamek nabrał eleganckiego charakteru, który odpowiadał ówczesnym europejskim trendom. Wawel stał się symbolem nowoczesnej, europejskiej Polski, a w jego murach odbywały się koronacje kolejnych królów. W 1529 roku zamek stał się również świadkiem zawarcia małżeństwa Zygmunta Starego z Boną Sforzą, co miało ogromne znaczenie polityczne. 

Jednak historia Wawelu to także opowieść o zniszczeniach i odbudowie. Po przeniesieniu dworu królewskiego do Warszawy w 1596 roku, Wawel stopniowo tracił na znaczeniu, choć nadal pełnił funkcję rezydencji królewskiej. W XVII wieku, podczas najazdów szwedzkich, zamek został zniszczony i długo pozostawał w ruinie. Z czasem, po upadku Rzeczypospolitej, Wawel stał się miejscem zapomnianym i zaniedbanym, aż do momentu, kiedy w XIX wieku, po odzyskaniu niepodległości, władze Polski podjęły się monumentalnej odbudowy. Zamek, który przez wieki był symbolem władzy, został zamieniony w muzeum, w którym prezentowane są największe skarby narodowej kultury.

Współczesny Wawel to nie tylko muzeum, ale także żywa część polskiej tożsamości. Każdego dnia odwiedzają go turyści nie tylko z Polski, ale z całego świata. Szacuje się, że rocznie to miejsce przyciąga około 1,6 miliona osób*, które pragną zobaczyć słynne arkady, spacerować po dziedzińcach czy podziwiać niezwykłe zbiory arrasów, które z Brukseli ściągnął do Krakowa król Zygmunt Stary. Wawel to zamek, który, jak nic innego, od setek lat opowiada historię Polski.

* Dane z raportu Polskiej Organizacji Turystycznej "FREKWENCJA W ATRAKCJACH TURYSTYCZNYCH W ROKU 2022" https://www.pot.gov.pl/attachments/article/1804/Raport%20Frekwencja%20w%20atrakcjach%20turystycznych%20w%202022.pdf