poniedziałek, 17 marca 2025

Przemyśl - wieże widokowe. Z perspektywy czasu...

Gdy zapytałam swoją babcię o jej wspomnienia z Przemyśla, w którym spędziła dzieciństwo, opowiedziała mi o licznych wzgórzach i kościołach na każdym rogu. Te mgliste reminiscencje sprzed niemal 80 lat w pełni oddają niepowtarzalny charakter tego miasta, które, choć zmieniło się przez dziesięciolecia, przeniknęło mnie swym czarem. Może to ten mój przemyski "gen", może to te wspaniałe zabytki – ale patrząc na tych siedem wzgórz z góry, czułam, że jestem u siebie. Poznajcie ze mną dwa punkty widokowe Przemyśla - wieżę katedralną z 260 schodami oraz dzwonnicę niedokończonej katedry – Muzeum Dzwonów i Fajek.

Wieża katedralna w Przemyślu to jeden z najbardziej charakterystycznych akcentów miejskiej panoramy, górujący nad okolicą dzięki imponującej wysokości 71 metrów. Jej budowę rozpoczęto w latach 1759–1764 z inicjatywy biskupa Wacława Hieronima Sierakowskiego, a ukończono za rządów biskupa Walentego Wężyka, kiedy zamontowano na niej zegar. Bryła powstała na planie kwadratu z zaokrąglonymi narożami i reprezentuje styl późnobarokowy. W 1907 roku, według projektu Stanisława Majerskiego, dobudowano trzecią kondygnację, wzbogaconą o rzeźby przedstawiające m.in. Chrystusa z Krzyżem, Matkę Boską Łaskawą i św. Józefa. Kolejna gruntowna modernizacja nastąpiła w 1935 roku za sprawą Kazimierza Marii Osińskiego, który zadbał o wprowadzenie żelbetowej konstrukcji wzmacniającej wnętrze wieży. 

Zewnętrzne elewacje zdobią kartusze z herbami kapituły przemyskiej, biskupa Józefa Sebastiana Pelczara, a także herb miasta Przemyśla i Polski, co przypomina o bogatej tradycji i wielowiekowej roli katedry w lokalnej historii. Obecnie wieża jest udostępniona zwiedzającym, a jej neobarokowy hełm wieczorami rozświetla efektowna iluminacja. Po pokonaniu 260 schodów można obejrzeć zapierającą dech w piersiach panoramę miasta oraz zabytkowe dzwony, wśród nich barokowego „Jana” z 1766 roku. Spacerowicze mogą też wsłuchać się w rytm zegara wykonanego w 1906 roku przez wiedeńską firmę Richarda Liebinga, który wybija kwadranse i godziny, nadając całemu zabytkowi niepowtarzalnego uroku.



Muzeum Dzwonów i Fajek mieści się w imponującej, późnobarokowej Wieży Zegarowej, wybudowanej w latach 1775–1777 jako dzwonnica dla planowanej katedry greckokatolickiej. Choć świątyni ostatecznie nie wzniesiono, samą wieżę wykorzystano w kolejnych dekadach jako strażnicę, a później choćby jako magazyn czy nawet „Bar pod Wieżą”. Dopiero w 1983 roku budowla stała się własnością Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, które po gruntownych pracach remontowych przekształciło ją w nowoczesną przestrzeń wystawienniczą. Osiem kondygnacji zorganizowano tak, by przybliżać zwiedzającym dwie niezwykle ważne dla Przemyśla tradycje rzemieślnicze: ludwisarstwo i fajkarstwo. Obecne w mieście od wieków, stanowiły one nie tylko istotny element lokalnej gospodarki, lecz także przyczyniły się do rozsławienia Przemyśla w Polsce i poza jej granicami.

Oprócz poznawania historii wyrobu dzwonów i fajek, odwiedzający mogą podziwiać panoramę rozciągającą się z tarasu widokowego. Wzniesiona pierwotnie jako dzwonnica, Wieża Zegarowa przez stulecia zyskiwała kolejne funkcje, wielokrotnie ją modernizowano i dostosowywano do nowych potrzeb – m.in. w latach 20. XIX wieku zamontowano tu zegar, który do dziś z dużą dokładnością odmierza czas. Dziś jest on sercem Muzeum Dzwonów i Fajek. Niezależnie od pory roku warto zajrzeć do wnętrza wieży, by odkryć fascynującą historię rzemiosła oraz nacieszyć oczy widokiem całego miasta.



Zarówno wieża katedralna, jak i Wieża Zegarowa to nie tylko ważne punkty widokowe, ale także świadectwa historii, które łączą przeszłość Przemyśla z jego teraźniejszością. Te miejsca są głęboko zakorzenione w życiu miasta i jego mieszkańców. Przemyskie wzgórza, dzwony, rzemiosło, a także niepowtarzalna panorama to świadectwa, które sprawiają, że miasto to staje się bliskie każdemu, kto postanowi je poznać. 

Podoba Ci się moja twórczość? 
Będzie mi miło, jak postawisz mi wirtualną kawę, która doda mi energii do działania :-)

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz