Potężny zamek wniesiony na wzgórzu nad Wisłą przez wieki był domem królów, królowych i ich świty. To tu, w sercu Krakowa, rozwijała się polska monarchia, a Wawel był nie tylko ośrodkiem władzy świeckiej, ale i religijnej. Każdy z nas zwiedzał to miejsce podczas szkolnej wycieczki, ale czy będąc młodym człowiekiem można zrozumieć wagę narodowego dziedzictwa? Każdy kąt, mebel, każda cegła przesiąknięta jest historią. Na Wawelu postacie znane z podręczników historii ożywają i prowadzą nas tam, gdzie wciąż słychać odgłos królewskich kroków, zamkowe rozmowy i dźwięki przygotowań do wojny, do uczty, do koronacji... To podróż nie tylko przez wieki, ale i wgłąb własnej tożsamości kulturowej.
Jedenastowieczne wzgórze wawelskie niczym nie przypominało tego, które znamy współcześnie. To w XI wieku powstały dwa serca zasilające raczkujące państwo polskie - romańska rezydencja - palatinum - oraz katedra dla utworzonego w 1000 roku biskupstwa krakowskiego. Historia sięga jednak jeszcze dalej - pierwsze odnalezione szczątki po budowlach drewnianych pochodzą z IX wieku, a kamienne – z przełomu X i XI wieku. Jedną z nich była Rotunda św. św. Feliksa i Adaukta, której relikty zobaczyć można na niezwykłej wystawie Wawel Podziemny. Lapidarium.
Zamek Królewski na Wawelu był siedzibą polskich władców w okresie największej świetności naszego państwa. Za rządów Kazimierza Odnowiciela, w związku ze zniszczeniem Gniezna w 1038 przez najazd księcia czeskiego Brzetysława I, stolicę przeniesiono do Krakowa. W kolejnych wiekach Wawel zmieniał się w imponującą fortecę, a zamek rósł w siłę. W 1333 roku, za panowania Kazimierza Wielkiego, warownia została gruntownie przebudowana. To za jego rządów powstały mury obronne, wieże i liczne budynki rezydencjalne, a Wawel stał się miejscem, które nie tylko chroniło władców, ale i świadczyło o potędze monarchii. Król Kazimierz, będący jednym z najwybitniejszych władców Polski, zlecił także budowę gotyckiego pałacu, który przez wieki pozostawał centrum życia królewskiego. Jego panowanie, a także czas władania pierwszych Jagiellonów, to również złoty okres dla sztuki i nauki, podczas którego Wawel stał się ośrodkiem kulturalnym, przyciągając artystów i uczonych z całej Europy.
Po śmierci króla Jana Olbrachta, podupadły średniowieczny zamek postanowiono przebudować. Inicjatorem tego przedsięwzięcia był król Aleksander Jagiellończyk. Zatrudnił włoskiego architekta Franciszka Florentczyka, który zainicjował renesansową transformację. Na Wawelu powstały nowe skrzydła pałacowe, a zamek nabrał eleganckiego charakteru, który odpowiadał ówczesnym europejskim trendom. Wawel stał się symbolem nowoczesnej, europejskiej Polski, a w jego murach odbywały się koronacje kolejnych królów. W 1529 roku zamek stał się również świadkiem zawarcia małżeństwa Zygmunta Starego z Boną Sforzą, co miało ogromne znaczenie polityczne.
Jednak historia Wawelu to także opowieść o zniszczeniach i odbudowie. Po przeniesieniu dworu królewskiego do Warszawy w 1596 roku, Wawel stopniowo tracił na znaczeniu, choć nadal pełnił funkcję rezydencji królewskiej. W XVII wieku, podczas najazdów szwedzkich, zamek został zniszczony i długo pozostawał w ruinie. Z czasem, po upadku Rzeczypospolitej, Wawel stał się miejscem zapomnianym i zaniedbanym, aż do momentu, kiedy w XIX wieku, po odzyskaniu niepodległości, władze Polski podjęły się monumentalnej odbudowy. Zamek, który przez wieki był symbolem władzy, został zamieniony w muzeum, w którym prezentowane są największe skarby narodowej kultury.
Współczesny Wawel to nie tylko muzeum, ale także żywa część polskiej tożsamości. Każdego dnia odwiedzają go turyści nie tylko z Polski, ale z całego świata. Szacuje się, że rocznie to miejsce przyciąga około 1,6 miliona osób*, które pragną zobaczyć słynne arkady, spacerować po dziedzińcach czy podziwiać niezwykłe zbiory arrasów, które z Brukseli ściągnął do Krakowa król Zygmunt Stary. Wawel to zamek, który, jak nic innego, od setek lat opowiada historię Polski.
* Dane z raportu Polskiej Organizacji Turystycznej "FREKWENCJA W ATRAKCJACH TURYSTYCZNYCH W ROKU 2022" https://www.pot.gov.pl/attachments/article/1804/Raport%20Frekwencja%20w%20atrakcjach%20turystycznych%20w%202022.pdf
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz