Podczas tegorocznej Wielkanocy wyruszyliśmy w kierunku mało turystycznym - do Kędzierzyna-Koźla. Szczególnie zainteresowała nas militarna historia tej okolicy, a w szczególności pozostałości dawnej kozielskiej twierdzy (Festung Cosel). Niewiele się z niej zachowało, ale podczas spaceru po mieście odkryłam nie tylko pruskie fortyfikacje, ale też piastowski zamek - pierwszy obiekt obronny Koźla.
Koźle (niem. Cosel) jest częścią położonego w województwie opolskim miasta Kędzierzyna-Koźla, które składa się z czterech części - z Kędzierzyna, Koźla (ale zaskoczenie;-)), Sławięcic i Kłodnicy. Nas szczególnie zainteresowało Koźle za sprawą dawnej twierdzy. Od początku swojej historii Koźle miało strategiczny charakter - w średniowieczu leżało na granicy państw piastowskich, a w późniejszym okresie znaczenie miała bliskość mocarstw austriackiego i pruskiego. Już w połowie XVII wieku miasto otoczono fosą, zaś w następnym stuleciu przystąpiono do budowy twierdzy.
W 1741 podczas wojny o sukcesję austriacką Koźle zostało zajęte przez wojska pruskie i w 1743 rozpoczęto budowę nowej twierdzy. Powstały fosa zewnętrzna, reduty, koszary, wartownie, oraz związana z nimi infrastruktura drogowa. Twierdza była kilkukrotnie oblegana, jednak zdobyto ją tylko raz i to na krótko. W 1873 nastąpiła likwidacja twierdzy kozielskiej i większość jej zabudowy wyburzono. Jednym z nielicznych śladów jest Fort Fryderyka Wilhelma, o którym więcej przeczytacie tutaj.
Podczas spaceru po Koźlu udało mi się natrafić na nieliczne ślady dawnej twierdzy. Jednym z nich są Planty Miejskie - zespół parkowy powstały na początku XX wieku w miejscu pozostałości lewobrzeżnych fortyfikacji miejskich. Obejmują miasto w postaci wału (przeskoku z 1783 r.) w kształcie gwiazdy sześcioramiennej. Obecnie planty stanowią ciąg spacerowy obejmujący kozielskie stare miasto. Wyraźną pozostałością po twierdzy jest znajdująca się przy plantach Reduta Większycka.
Pisząc o twierdzy, nie sposób nie wspomnieć o kozielskim zamku, który do połowy XVII wieku pełnił rolę głównego obiektu obronnego w mieście. Dzięki swoim fortyfikacjom mógł zapewnić bezpieczeństwo i zapobiegać próbom zdobycia miasta. Po utworzeniu twierdzy zamek stracił swoją funkcję, stając się miejscem stacjonowania garnizonu. Z kolei podzamcze w 1807 roku zostało zaadaptowane na szpital garnizonowy. W pobliżu zamku wzniesiono w 1800 roku hangarowy magazyn prochu. O samym zamku wiadomo, że ma rodowód średniowieczny i jako siedziba kasztelańska był wzmiankowany w 1222 r. W XIV wieku obiekt rozbudowano, a w XVI przerobiono na styl renesansowy. Obecnie jest siedzibą Muzeum Ziemi Kozielskiej.
Oprócz tego, w Koźlu widziałam również:
Kościół św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej - konsekrowany w 1570, będący jednym z najstarszych obiektów w mieście, zbudowany z cegły, w stylu neogotyckim.
Rynek w Koźlu - niestety bardzo mocno zniszczony w okresie PRL, nie przetrwał zabytkowy ratusz ani fontanna. Obecnie utrzymany w stylu betonozy.
Śluza Koźle - zabytkowa śluza z 1830 roku. Jej istnienie przypomina o tym, jak wielkie znaczenie miała Odra dla życia miasta. Przez śluzę przepływały statki towarowe, ale też wycieczkowe. W pobliżu mieściła się przystań pocztowa.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz