Po zeszłorocznym wyjeździe na Hel myślałam, że poznałam niemal wszystkie fortyfikacje dawnego Rejonu Umocnionego. Nie mogłam być bardziej w błędzie - przecież to jeden z najmocniej ufortyfikowanych obszarów w Polsce! Im bardziej wczytywałam się w historię, tym więcej nowych obiektów znajdowałam. Nie było innego wyjścia - musiałam w tym roku ponownie wybrać się nad morze! Tym razem oprócz pieszych wycieczek, oddawałam się przejażdżkom rowerowym po helskich lasach, a efektem mojego wyjazdu jest druga część przewodnika Militarny Hel: Szlakiem Helskich Fortyfikacji. Pierwszą, ubiegłoroczną część znajdziecie TUTAJ. Miłego eksplorowania!
13. Bateria Artylerii Stałej - powojenna (1951-77) bateria utworzona na bazie Baterii Laskowskiego. Więcej o obiektach i historii 13. BAS - TUTAJ.
Główny Punkt Kierowania Ogniem 13. BAS - w 1951 roku wybudowano wieżę kierowania ogniem, na której postawiono dalmierz z jednej z poniemieckich baterii zbudowanych w okolicach Gdyni. Zamontowano także dalocelownik (wizjer peryskopowy). Dalmierz umożliwiał dokładny odczyt odległości do celu, a dalocelownik - jego azymut. Dane przekazywano do centrali artyleryjskiej, która obliczała nastawy dla działa.
Schron z wieżą radarową Punktu Kierowania Ogniem - w 1957 r. postanowiono wyposażyć baterię w radar artyleryjski umożliwiający działanie w warunkach ograniczonej widoczności. Tuż obok Punktu Kierowania Ogniem wybudowano ciężki schron, na którym ustawiono wysoką wieżę z radarem o zasięgu 70 km. Wewnątrz schronu znajdowały się stanowiska operatorów radaru, pomieszczenia odpoczynku dla załogi i pomieszczenia techniczne: filtrowentylacja, maszynownia z dwoma agregatami prądotwórczymi, zbiorniki na wodę i paliwo oraz węzeł sanitarny.
Elektrownia 13. BAS - powstała w latach 1949-50, a jej celem było zapewnienie nieprzerwanego zasilania baterii w energię elektryczną. Znajdowały się tu dwa zespoły prądotwórcze. W warunkach pokojowych elektrownia była zasilana z sieci miejskiej przez transformator.
Centrala artyleryjska 13. BAS - zbudowany w latach 1948-49 ciężki żelbetowy schron, w którym mieścił się "mózg" baterii - elektromechaniczne przekaźniki artyleryjskie. To tu zbiegały się informacje z punktu kierowania ogniem i azymutu, dzięki czemu obierano właściwe nastawy dział. Mieściły się tu także izby załogi z pryczami dla 15 osób, radiostacja, centrala telefoniczna i pomieszczenia techniczne. Schron był gazoszczelny i zabezpieczony przed falą uderzeniową przez przelotnie na wejściu.
32. Bateria Artylerii Nadbrzeżnej, tzw. Grecka (1932) - posiadała dwie armaty o kalibrze 105 mm, które ustawiono na betonowych działobitniach. W pobliżu stanowisk ogniowych zbudowano dwa schrony dla załogi. Wraz z 33. Baterią, tzw. Duńską, są siostrzanymi bateriami i zarazem pierwszymi stałymi fortyfikacjami na Półwyspie Helskim. Została zasypana w 2011 wraz z 3. Bateria Artylerii Stałej.
3. Bateria Artylerii Stałej - była największą powojenną baterią nadbrzeżną uzbrojoną w cztery działa o kalibrze 152 mm. W latach 1955-58 powstały cztery stanowiska ogniowe ze schronami załogi, schron centrali artyleryjskiej, główny i zapasowy schron kierowania ogniem oraz szereg obiektów pomocniczych, m. in. elektrownia i magazyny. Baterię rozformowano w 1977 r., a w 2011 r. część obiektów rozebrano bądź zasypano. Zachowały się dwie pancerne kopuły dla dalmierzy w punktach kierowania ogniem. Co ciekawe... oba nadal się kręcą! Ze względu na odległość 3. BAS najwygodniej zwiedzić podczas wycieczki rowerowej.
Główny Punkt Kierowania Ogniem 3. BAS
Zapasowy Punkt Kierowania Ogniem 3. BAS
34. Bateria Artylerii Nadbrzeżnej - zbudowano ją w sposób improwizowany już podczas trwania kampanii wrześniowej. Posiadała dwa działa Bofors o kalibrze 120 mm zdjęte z zatopionego 3 września okrętu ORP Gryf. Gotowość bojową osiągnęła tuż przed kapitulacją Helu i nie wzięła udziału w walkach. Zachowały się po niej betonowe podstawy z pierścieniami do mocowania armat.
Elektrownia Rejonu Umocnionego Hel - około 1,5 kilometra na północ od portu wojennego wiosną 1939 roku zbudowano podziemną elektrownię. Wytwarzanie energii możliwe było dzięki trzem silnikom diesla o łącznej mocy 900 KM. Obiekt zaspokajał potrzeby wojska i cywili, nawet tych z Jastarni.
Niemiecka bateria Schleswig-Holstein: schron - magazyn amunicji - bateria zbudowana została w 1940 roku przez niemieckiego okupanta. Oprócz trzech potężnych stanowisk ogniowych z działami o kalibrze 406 mm powstały także obiekty pomocnicze. Jednym z nich jest schron służący jako magazyn amunicji. W 2013 roku w ramach Muzeum Obrony Wybrzeża rozpoczęło swoją działalność Muzeum Kolei Helskich. Jego zwiedzanie możliwe było po dojechaniu kolejką wąskotorową z okolic MOW. Niestety podczas obu moich wyjazdów na Hel (w 2022 i 2023) muzeum było nieczynne, ale udało mi się dojechać do niego rowerem i zrobić parę zdjęć z zewnątrz.
O samej baterii Schleswig-Holstein więcej pisałam TUTAJ.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz