Choć leżący w Zagłębiu Dąbrowskim Sosnowiec prawa miejskie uzyskał dopiero w 1902 roku, to osadnictwo na jego ziemiach rozwijało się już w średniowieczu. Pewnie mało kto wie, że w mieście znajduje się zamek z XV wieku, który jest zarazem najstarszą sosnowiecką budowlą. Mowa o Zamku Sieleckim, który potrafi zaskoczyć nie tylko przyjezdnych, ale i samych mieszkańców.
Położony na lewym brzegu Czarnej Przemszy Zamek Sielecki przez długi czas uznawany był za budowlę XVII-wieczną, jednak najnowsze badania ujawniły, że tak naprawdę jego rodowód sięga średniowiecza! Sielec obecnie jest dzielnicą Sosnowca, jednak w XIV wieku była to wieś. Pierwszy raz wspomniano ją w 1361 r., w dokumencie opisującym sprzedaż Sielca staroście ruskiemu, Ottonowi z Pilczy przez Abrahama z Goszyc. Oznacza to, że wieś w tym miejscu musiała istnieć już dużo wcześniej. Pierwsza informacja o obiekcie obronnym pojawiła się w 1430 roku.
Zamek Sielecki przez większość swej historii znajdował się w rękach szlacheckich, a wyjątek od tej reguły stanowi przełom XV i XVI wieku, kiedy to dobra sieleckie przeszły we władanie korony w ramach odzyskiwania królewszczyzn. Ten stan nie trwał jednak zbyt długo. Ciekawa historia miała także miejsce w XVI wieku, kiedy właścicielem Sielca był Hieronim Brenner - królewski probierca złota i przełożony wagi miasta Krakowa. Jego córka, wbrew woli rodziny, wyszła za mąż za montanistę, wywołując tym samym niemały skandal. Nowy małżonek, aby móc przekazać majątek dzieciom zrodzonym z tego związku, postanowił szlachectwo sobie... kupić.
Ważny okres historii zamku Sieleckiego i zarazem całego Sosnowca związany jest z postacią Andrzeja Renarda. Był on hrabią ze Strzelec Opolskich, który w 1856 roku nabył dobra Sieleckie dla swojego syna, Jana. Niestety ten zmarł osiem miesięcy przed przed ojcem, w marcu 1874 r., a po jego śmierci spadkobiercy utworzyli "Gwarectwo hr. Renard", którego działalność w znacznej mierze przyczyniło się do dynamicznego rozwoju przemysłu w Sosnowcu. Po II wojnie światowej Gwarectwo zostało przejęte przez Skarb Państwa, a zamek użytkowała m. in. Kopalnia Sosnowiec. Od 1994 roku jest on własnością miasta, a od 2002 r. mieści się tu siedziba Sosnowieckiego Centrum Sztuki - Zamek Sielecki.
Sam zamek zbudowany został na planie kwadratu i posiadał cztery skrzydła (obecnie istnieją trzy) z dziedzińcem po środku. Jako budulec posłużył kamień wapienny łamany i cegła. Obiekt posiada dwa piętra oraz piwnicę. W 1824 roku warownię strawił pożar i choć zdecydowano się na jej odbudowę w 1832 r., to rozebrano wschodnie skrzydło wraz z bramą i zasypano fosę. O obronnym charakterze budowli przypominają cztery narożne wieże.
We wnętrzach nie zachowało się zbyt wiele z pierwotnego wystroju. Ciekawostką jest jedno pomieszczenie z wystawą poświęconą zamkowi - znajduje się tam przeszklona podłoga, przez którą można zobaczyć relikty wyburzonego skrzydła, a nawet średniowieczną ubikację :-) Z kolei na piętrze w kilku pomieszczeniach odsłonięto fragmenty malowideł ściennych, a w dawnej kaplicy zobaczyć można tablicę z 1620 r. z informacją, że Sebastian Minor herbu Półkozic ukończył budowę nowego zamku na planie czworoboku z dziedzińcem pośrodku.
Większość osób nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, jak ciekawą i daleko sięgającą historię posiada Sosnowiec. Choć okres jego najbardziej dynamicznego rozwoju przypada na przełom XIX i XX wieku, to okazuje się, że liczne osadnictwo istniało tu już w średniowieczu. Zamek Sielecki jest tylko jednym z przykładów na to, że choć nie jest to miasto turystyczne, to jednak jest tu co zwiedzać.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz